Budowa komputera PC

Jednostka centralna:

-Obudowa, zasilacz :

urządzenie, służące do przetwarzania napięcia przemiennego dostarczanego z sieci energetycznej (100–127 V w Ameryce Północnej, części Ameryki Południowej, Japonii i Tajwanie, 220–240 V w pozostałej części świata) na niskie stabilizowanenapięcia stałe, niezbędne do pracy pozostałych komponentów komputera.

Niektóre zasilacze posiadają przełącznik zmieniający napięcie wejściowe pomiędzy 230 V i 115 V, inne mogą pracować w szerokim zakresie napięcia zasilania.

Zasilacze komputerów są zasilaczami impulsowymi.

Najczęściej spotykane zasilacze komputerowe są zgodne ze standardem ATX. Standard określa kształt wtyczek, panujące napięcia, dopuszczalne natężenie prądu. Włączanie i wyłączenie zasilacza jest realizowane przez sygnał elektryczny z płyty głównej, co daje obsługę takich funkcji jak tryb czuwania, zdalne włączanie i wyłączanie komputera.

-Płyta główna:

(ang. motherboard, mainboard) – obwód drukowany urządzenia elektronicznego, na którym montuje się najważniejsze elementy, umożliwiając komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom.

W komputerze na płycie głównej znajdują się: procesory, pamięć operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami rozszerzającymi (np. PCI), oraz gniazda do urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.), złącze klawiatury i zasilacza. W niektórych konstrukcjach także gniazda do innych urządzeń zewnętrznych, do których sprzęt znajduje się na płycie głównej (port szeregowy, port równoległy, USB).

Koncepcję zbudowania komputera osobistego wyposażonego tylko w minimum potrzebnych urządzeń zmontowanych na jednej płycie drukowanej oraz gniazd, do których podłącza się dodatkowe urządzenia, zapoczątkowała firma IBM, wprowadzając komputer osobisty, zwany też PC.

-Mikroprocesor:

– układ cyfrowy wykonany jako pojedynczy układ scalony o wielkim stopniu integracji (ULSI) zdolny do wykonywania operacji cyfrowych według dostarczonego ciągu instrukcji.

Mikroprocesor łączy funkcje centralnej jednostki obliczeniowej (CPU) w pojedynczym półprzewodnikowym układzie scalonym. Pierwszy mikroprocesor działał w oparciu o słowa 4-bitowe, dzięki czemu tranzystory tworzące jego obwody logiczne mogły zmieścić się w jednym układzie.

Mikroprocesor umożliwił rozwój mikrokomputerów w połowie lat 70. XX w. Przed tym okresem, elektroniczne CPU były konstruowane z zajmujących wiele miejsca indywidualnych urządzeń przełączających, z których każde było odpowiednikiem zaledwie kilku tranzystorów. Poprzez zintegrowanie procesora w jeden lub kilka obwodów scalonych o coraz wyższej skali integracji (zawierających odpowiednik tysięcy lub milionów tranzystorów), stosunek możliwości do ceny procesora znacząco wzrósł. Od połowy lat siedemdziesiątych, dzięki intensywnemu rozwojowi układów scalonych, mikroprocesor stał się najbardziej rozpowszechnioną formą CPU, prawie całkowicie zastępując wszystkie inne.

Ewolucję mikroprocesora dobrze opisuje prawo Moore’a mówiące o wzroście wydajności na przestrzeni lat. Mówi ono, że złożoność układów scalonych (liczba tranzystorów), przy zachowaniu minimalnego kosztu składników, będzie się podwajać co 18 miesięcy. Stwierdzenie to zachowuje prawdziwość od czasu wczesnych lat 70. Począwszy od układów porównywalnych z prostymi kalkulatorami, mikroprocesory osiągały coraz wyższą moc obliczeniową, co w rezultacie doprowadziło do ich dominacji nad każdą inną formą komputera.

-Pamięć RAM:

RAM z angielskiego oznacza Random Access Memory, czyli pamięć o swobodnym dostępie. Pamięć ta jest podstawowym rodzajem pamięci cyforwej i oznacza te pamięci, które mogą być też zapisane przez procesor, a wyklucza pamięci ROM

W pamięci RAM przechowywane są aktualnie wykonywane programy oraz dane dla tych programów i to co zostało przez nie wykonane. Niestety wyniki pracy naszych programów muszą być zapisane na innych nośnikach bo zawartość pamięci RAM jest tracona co kilka sekund.

Pamięci RAM dzielimy na dwa rodzaje, pierwszy to pamięci statyczne (SRAM), a drugi to dynamiczne (DRAM). Te pierwsze są szybsze, zaś te drugie potrzebują częstego odświerzania bo inaczej tracą szybko swoją zawartość. Pamięci SRAM są zaś dużo droższe i w praktyce używa się pamięci DRAM. RAM jest stosowany jako pamięć operacyjna komputera, wykorzystuje się ją w komponentach komputera np. kart graficznych, dzwiękowych.

Współczesna pamięć RAM to specjalistyczne układy scalone występujące w różnych technologiach lub jako fragmenty bardziej złożonych scalonych układów cyfrowych (np. pamięć cache L1 procesora, a ostatnio także L2) oraz w postaci różnych modułów stosowanych w komputerach.

-Karta grafiki :

 karta rozszerzeń komputera odpowiedzialna za renderowanie grafiki i jej konwersję na sygnał zrozumiały dla wyświetlacza.

-Porty:

(ang. Serial Port) – port komputerowy, przez który dane są przekazywane w formie jednego ciągu bitów. Port ten jest zwykle zaopatrzony w specjalny układ o nazwie UART, który tłumaczy ciągi bitów na bajty i na odwrót.

Komputery klasy PC mają zwykle kilka portów szeregowych – jeden lub dwa porty RS-232, dwa złącza PS/2 i kilka portów USB. Komputery przenośne są także często wyposażone w port podczerwieni. Porty szeregowe w komputerze wykorzystuje się zwykle do podłączania "strumieniowych" urządzeń zewnętrznych takich jak myszy, klawiatury, modemy, urządzenia pomiarowe. Ze względu na prostszą synchronizację niż w przypadku portu równoległego, porty szeregowe w praktyce osiągają większe przepustowości. Teoretyczna przepustowość portów równoległych jest większa, ponieważ nie istnieje ograniczenie ilości równolegle wykorzystywanych linii sygnałowych.

-Twarde dyski:

napęd dysku twardego (ang. hard disk drive) – rodzaj pamięci masowej, wykorzystujący nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" wynika z zastosowania twardego materiału jako podłoża dla właściwego nośnika, w odróżnieniu od dyskietek (ang. floppy disk, czyli miękki dysk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na podłoże elastyczne.

Pojemność dysków wynosi od 5 MB (przez 10 MB, 20 MB i 40 MB – dyski MFM w komputerach klasy XT 808x i 286) do 4 TB^[1] i 6 TB (wlaptopach 20-2000 GB). Opracowano również miniaturowe dyski twarde typu Microdrive, o pojemnościach od kilkuset MB do kilkuset GB, przeznaczone dla cyfrowych aparatów fotograficznych i innych urządzeń przenośnych.

Dla dysków twardych najważniejsze są następujące parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu do danych, prędkość obrotowa dysków magnetycznych (obr/min.) oraz średni czas bezawaryjnej pracy (MTBF).

Kilka dysków twardych można łączyć w macierz dyskową, dzięki czemu można zwiększyć niezawodność przechowywania danych, dostępną przestrzeń na dane, zwiększyć szybkość odczytu/zapisu.

-Napęd dysków optycznych :

(ang. Optical Disc Drive - ODD) – urządzenie, które za pomocą wiązki lasera odczytuje lub zapisuje dane na tzw. nośnikach optycznych.

Do najpopularniejszych napędów optycznych zalicza się (chronologicznie):

• CD-ROM - napęd czytający płyty CD w formatach CD-R, CD-ROM, CD-RW, CD-DA, CD-Extra, CD-TEXT, Photo-CD, Video-CD, Multisession CD
• nagrywarka CD - napęd czytający oraz zapisujący płyty CD w wyżej wymienionych formatach
• DVD-ROM - napęd czytający płyty CD (patrz CD-ROM) oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
• combo CD/DVD - napęd będący hybrydą nagrywarki CD oraz DVD-ROM
• nagrywarka DVD - napęd czytający oraz nagrywający płyty CD oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
• combo Blu-ray - napęd będący hybrydą nagrywarki DVD oraz czytający płyty Blu-ray w formatach BD-ROM, BD-R, BD-RE
• nagrywarka Blu-ray napęd czytający oraz nagrywający płyty CD, DVD oraz Blu-ray

We wszystkich powyższych napędach, podstawowym formatem nośnika są płyty o średnicy 12cm (występują też pochodne o średnicy 8cm oraz nośniki w kształcie kart kredytowych). Prędkość napędów optycznych podaje się w wielokrotnościach podstawowej prędkości 1x, która odpowiada przepustowości 150 kB/s (napędy CD), 1350 kB/s (napędy DVD) lub 4500 kB/s (napędy Blu-ray). Np. maksymalny transfer CD-ROM-u o prędkości 8x wynosi 1,2 MB/s. Stały, niezależnie od rodzaju technologii nośnika, jest czas potrzebny na odczyt (zapis) całkowicie zapełnionego nośnika odpowiadający mnożnikowi, np. dla mnożnika 4x jest to ok. 22 minut (dla strategii ze stałą prędkością liniową).

Do napędów optycznych można zaliczyć też mniej znane napędy magnetooptyczne.

Napęd optyczny może znajdować się we wnętrzu komputera. Jest wówczas podłączony za pomocą interfejsu ATA, SATA lub SCSI. Może też stanowić odrębne, zewnętrzne urządzenie, podłączane do komputera za pomocą złącza USB, FireWire, SCSI, eSATA lub do sieci komputerowej poprzez złącze LAN.

Urządzenia peryferyjne:

1. Monitor
2. Klawiatura
3. Mysz
4. Drukarka
5. Router
6. Joystick

Prawa autorskie.

PRAWO AUTORSKIE

1. Definicja :
 – dyscyplina prawa cywilnego, zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, a także ogół praw przysługujących autorowi utworu (lub innemu uprawnionemu podmiotowi) upoważniających go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych.

2. Utwór:
– przedmiot prawa autorskiego, wynik działalności twórczej człowieka posiadający indywidualny charakter, ustalony przez jego twórcę lub współtwórców w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia

3. Rodzaje licencji:
 – umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.

- freeware:
– licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).

Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana.

Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za wytworzone produkty.Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania objętego tą licencją.

- public domain:
 – w najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych, gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego. Pojęcie to wywodzi się z angielskiego systemu common law i początkowo oznaczało grunty należące do państwa, które zostały udostępnione do bezpłatnego użytku publicznego, co później zostało rozciągnięte na własność intelektualną, która z różnych względów nie jest objęta ochroną prawa autorskiego i może w związku z tym być wykorzystywana bezpłatnie przez każdego.






 - shareware:

 – rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie. Czasami po określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień za taki program trzeba zapłacić lub zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go. Niektóre programy po skończeniu okresu próbnego same się usuwają w czasie pracy.Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware, a drugą (zazwyczaj z ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencjifreeware.

 - trial:
– rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Czasami zamiast ograniczenia na liczbę dni jest ograniczenie na liczbę uruchomień programu. Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program będzie rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.






 - demo:
demo − twórczość np.: muzyczna, plastyczna (grafika komputerowa), filmowa, programistyczna; zapisana i udostępniana jako demonstracja możliwości twórców. 








                                                                       -Adware:

                                     

 – rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.

                                                               -Cardware:

                                

Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka). Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania emaila.

                                                                -GNU: 

-GNU (rekurencyjny akronim od ang. GNU’s not Unix, GNU ⁱ, wymowa /gnu/) – uniksopodobny system operacyjny złożony wyłącznie z wolnego oprogramowania. GNU zapoczątkowany został przez Richarda Stallmana i był pierwszym projektem Free Software Foundation (FSF)^[1][2].

Projekt mający na celu stworzenie GNU to Projekt GNU, a programy przez niego wydawane nazywane bywają pakietami GNU lubprogramami GNU. Podstawowe składniki systemu to zestaw kompilatorów GNU Compiler Collection (GCC), narzędzia programistyczneGNU Binary Utilities (binutils), powłoka bash, biblioteka standardowych funkcji języka C GNU C Library (glibc) i narzędzia GNU Coreutils(coreutils).

Pomimo tego, że większość elementów systemu została już dawno skompletowana i jest w powszechnym użyciu od ponad dziesięciu lat, oficjalne jądro GNU, Hurd, jest niekompletne i nie wszystkie elementy mogą z nim współpracować. Z tego powodu większość użytkowników systemu GNU używa jądra Linux, które, jako Linux-libre, jest również częścią tego systemu^[3]. GNU oficjalnie zawiera zewnętrzne oprogramowanie, jak np. implementację X.Org dla X Window System czy system profesjonalnego składu drukarskiego TeX. Wiele programów GNU zostało dodatkowo przeniesionych na inne systemy operacyjne, jak np. Microsoft Windows, Solaris, Mac OS czy różnorakie warianty systemu BSD^[4].

Specjalnie na użytek Projektu GNU napisano licencje GNU General Public License (GPL), GNU Lesser General Public License (LGPL) iGNU Free Documentation License (GFDL), obecnie używane także przez wiele projektów z nim niezwiązanych^[5]

 4. Odpowiedzialność karna:

- włamywanie się do komputera

Najbardziej podstawowym typem opisanego przestępstwa jest naruszenie tajemnicy korespondencji - przez otwarcie cudzego listu (zamkniętego pisma) lub podłączenie się nielegalnie do cudzej sieci teleinformatycznej (art. 267 § 1 k.k.). W kontekście włamania się na konto społecznościowe, do poczty, do zawartości komputera mamy do czynienia z czynem zabronionym opisanym w art. 267 § 2 k.k., który penalizje  bezprawne uzyskanie dostępu do całości lub części systemu informatycznego - w tym do portali zabezpieczanych hasłem, poczty elektronicznej, zawartości komputera.

- podrzucanie wirusa

Wirus komputerowy – program komputerowy posiadający zdolność powielania się, tak jak prawdziwy wirus, stąd jego nazwa. Wirus do swojego działania potrzebuje i wykorzystuje system operacyjny, aplikacje oraz zachowanie użytkownika komputera.

Wirusa komputerowego zalicza się do złośliwego oprogramowania.

Do zwalczania i zabezpieczania się przed wirusami komputerowymi stosuje się programy antywirusowe oraz szczepionki antywirusowe.

- piractwo komputerowe

Łamanie praw autorskich - to łamanie praw autora programu.
Nielegalne kopiowanie muzyki - to kopiowanie muzyki z nielegalnych źródeł.
Nielegalne kopiowanie filmów - to kopiowanie filmów z nielegalnych źródeł.
Nielegalne kopiowanie programów komputerowych - to kopiowanie programów komputerowych z nielegalnych źródeł.


5. Dozwolony użytek prywatny
 – w prawie własności intelektualnej ograniczenie monopolu właściciela praw autorskich lub patentowych polegające na zezwoleniu na korzystanie bez konieczności uzyskiwania jego zgody z już rozpowszechnionego utworu pod ściśle określonymi warunkami i w ściśle określonych sytuacjach.

6. Zasady korzystania z cudzych materiałów.

1. Zamieszczenie (na własnej witrynie) cudzego tekstu i podpisanie go własnym nazwiskiem - 

najbardziej prymitywny plagiat, ale wcale nie wyjątkowy. 
2. Zamieszczenie cudzego tekstu bez podania autora. 
3. Wplatanie do własnych tekstów twórczych fragmentów cudzych tekstów jako własnych. Takie 
fragmenty mogą się znaleźć w naszym tekście, ale ujęte w cudzysłów oraz właściwie opisane (autor, 
źródło fragmentu, jeśli jest to strona internetowa - wraz z podaniem linka). 
4. Przywłaszczanie sobie cudzych skryptów czy appletów. 
5.Przywłaszczanie (elementów) grafiki stworzonej dla innej witryny. 
6. Przeróbka i łączenie cudzych utworów (tekstów) bez zgody i wiedzy autora. Jest to złamanie prawa 
autora do integralności jego utworu (ustawa mówi o nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego 
rzetelnym wykorzystaniu). 
7. Przywłaszczanie sobie cudzych rozwiązań technicznych i webmasterskich w organizacji innego 
serwisu, sposobu jego funkcjonowania, interface'u, newslettera itd. Przy takich zapożyczeniach 
minimum będzie wspomnienie w jakimś opisie strony lub twórców strony o źródle inspiracji lub 
wzorze na którym (częściowo) opierają się rozwiązania danej witryny internetowej. 
8. Zamieszczenie cudzego tekstu bez zgody autora (licencji autorskoprawnej). Nie czynimy zadość 
prawu autorskiemu oraz dobrym obyczajom, jeśli cudzy tekst kopiujemy na swoją witrynę bez 
zgody autora, lecz ze szczegółowym opisem autora i źródła. Autor może nie chcieć publikacji w 
danym miejscu w Sieci i ma do tego całkowite i nienaruszalne prawo. Autor może sobie nie życzyć, 
aby jego tekst znalazł się w jakimś niekorzystnym kontekście lub z innych względów nie życzyć 
sobie publikacji na jakiejś witrynie. 
9. Zamieszczenie cudzego tekstu bez linka źródłowego (miejsca pierwotnej publikacji w Internecie), 
zwłaszcza problem ten dotyczy "przytaczania" tekstów na różnych forach - moderatorzy nawet 
największych forów niepomiernie więcej uwagi zwracają na to, aby nie przemknął się link innej 
strony, niż na to, aby nie przepuszczać "wypowiedzi" polegających na wklejaniu cudzych tekstów 
(zdarza się, że bez podania autora oraz linka źródłowego).

Zagrożenie przy pracy z komputerem .

Zagrożenia przy pracy z komputerem

1. Zagrożenia zdrowotne: fizyczne i psychiczne

Zagrożenia zdrowia związane są najczęściej z przyjmowaniem niewłaściwych postaw ciała wymuszonej budową i ustawieniem urządzeń biurowych, a także specyficzny, trybem życia : przede wszystkim brakiem aktywności ruchowej przez długi okres czasu.
Powyższe zagrożenia mogą doprowadzić do :

• 
  
• bólów mięśniowo-szkieletowych okolic szyi, barków i pleców,
• bólów mięśniowych okolic nadgarstków i kończyn górnych,
• skrzywienia bocznego kręgosłupa,
• pogłębionej kifozy piersiowej (tzw. garba),
• bólów i zawrotów głowy,
• zmniejszonej lordozy lędźwiowej,
• zespołu suchego oka.
• możliwe są również niepożądane zmiany ogólnoustrojowe - od osłabienia ogólnej siły mięśniowej, przez zaburzenia układu oddechowego i krążenia, nawet po otyłość, cukrzycę i osteoporozę.

2. Szkodliwe programy komputerowe:

- wirusy:

Wirus komputerowy – program komputerowy posiadający zdolność powielania się, tak jak prawdziwy wirus, stąd jego nazwa. Wirus do swojego działania potrzebuje i wykorzystuje system operacyjny, aplikacje oraz zachowanie użytkownika komputera.Wirusa komputerowego zalicza się do złośliwego oprogramowania.Do zwalczania i zabezpieczania się przed wirusami komputerowymi stosuje się programy antywirusowe oraz szczepionki antywirusowe.

- trojany:

Koń trojański, trojan – określenie oprogramowania, które podszywając się pod przydatne lub ciekawe dla użytkownika aplikacje dodatkowo implementuje niepożądane, ukryte przed użytkownikiem różne funkcje (programy szpiegujące, bomby logiczne, furtki umożliwiające przejęcie kontroli nad systemem przez nieuprawnione osoby itp.). Nazwa pochodzi od mitologicznego konia trojańskiego

- adware

- robaki (worms)
- spyware
- rootkity
- makrowirusy
- bomby logiczne

3. Profilaktyka antywirusowa

4. Punkt przywracania, kopia zapasowa

5. Zapora systemowa - firewall

6. Oprogramowanie antywirusowe

7. Usuwanie adware: AdwCleaner.pl